بسیاری از کاربران,هنگام خرید تلفن همراه هوشمند خود عواملی متنوعی نظیر قیمت,قابلیت ها واندازه ان را درنظرمیگیرد.اما چنین به نظر میرسد که کاربران معدودی به سیستم عامل تلفن همراه خود,یا نرم افزار سیستمی که اجرای کاربردهای متنوع تلفن همراه را میسر میسازد,حساسیت نشان نداده یا اساسا ان را به عنوان عاملی برای انتخاب یا عدم انتخاب یک محصول در نظر نمی گیرند.در این مقاله قصد داریم بدون جانب داری از سازنده ای خاص,سیستم عامل های مطرح در زمینه تلفن همراه و دستاران دیجیتال شخصی (PDA) و قابلیت های انها را بررسی کنیم.سیستم عامل های که در این مقاله بررسی میکنیم , Symbian , Windows Mobile و Palm OS هستند. بسیاری از کاربران,هنگام خرید تلفن همراه هوشمند خود عواملی متنوعی نظیر قیمت,قابلیت ها واندازه ان را درنظرمیگیرد.اما چنین به نظر میرسد که کاربران معدودی به سیستم عامل تلفن همراه خود,یا نرم افزار سیستمی که اجرای کاربردهای متنوع تلفن همراه را میسر میسازد,حساسیت نشان نداده یا اساسا ان را به عنوان عاملی برای انتخاب یا عدم انتخاب یک محصول در نظر نمی گیرند.در این مقاله قصد داریم بدون جانب داری از سازنده ای خاص,سیستم عامل های مطرح در زمینه تلفن همراه و دستاران دیجیتال شخصی (PDA) و قابلیت های انها را بررسی کنیم.سیستم عامل های که در این مقاله بررسی میکنیم , Symbian , Windows Mobile و Palm OS هستند. ازمون های مقایسه بدون شک تعداد ازمون ها و گزینه هایی که برای مقایسه سیستمئ عامل های تلفن همراه وجود دارد ,متنوع و گنجانیدن ان ها در یک مقتله,مقایسه ای فراتر از حوصله خوانندگان خواهد بود,با این وجود در این مقاله گزینه های مشترک و تا جای ممکن کاربردی را انتخاب کرده ایم.این گزینه ها سهولت استفاده,پشتیبانی از کاربرد های افیس مایکروسافت و سازگاری با ان,قابلیت های چند رسانه ای و پشتیبانی از پست الکترونیکی است. نرم افزار های سازندگان شخص ثالث(Third party)برای این سیستم های عامل که نقش در توسعه و گسترش کاربرد های تلفن ها دارند نیز از نظر تعداد و کیفیت این گونه کاربرد ها مقایسه خواهند شد.بی تردید توانایی ها و قابلیت های سیستم های عامل,به عنوان هسته نرم افزاری این تجهیزات از اهمیت و جایگاه مهم برخوردار بوده که در اینجا نیز به انها اشاره خواهیم کرد. سیستم عامل سیمبیان این سیستم عامل عمدتا برای تلفن همراه,تلفن های هوشمند و دستیاران دیجیتال شخصی مورد استفاده قرار میگیرد و توانایی های متنوعی در زمینه مدیریت اطلاعات شخصی (PIM),دفترچه تلفن و تقویم دارد.کاربرد های شخص ثالث متنوعی برای ان نوشته شده است اما با توجه به این که نگارش های مختلفی از این سیستم عامل برای نسل های مختلف دستگاه های تلفن همراه هوشمند تولید شده است(به عبارت دیگر هر نگارش از سیستم عامل با در نظر گرفتن قابلیت های سخت افزاری نسل خاصی از دستگاه های تلفن طراحی و پیاده سازی شده است),لذا در عملکرد برخی از این کاربرد های شخص ثالث,با توجه به سخت افزار دستگاه تلفن هوشمند,ناسازگاری هایی به چشم میخورد.از نظر ساختاری این سیستم عامل از 5 لایه اساسی تشکیل شده که این لایه ها عبارت است از: -لایه ارتباط با سخت افزار و خدمات هسته سیستم عامل -لایه خدمات پایه -لایه خدمات سیستم عامل (شامل خدمات عمومی سیستم عامل,خدمات ارتباطی,خدمات گرافیکی و چند رسانه ای و ارتباط با سایر تجهیزات ) -لایه کاربرد شامل (Java ME) -لایه واسط کاربر سهولت استفاده,مانند کاربرد های شخص ثالث,ارتباطی تنگاتنگ با سخت افزار تلفن همراه هوشمند دارد.به عنوان مثال از د ید کاربران,کار با این سیستم عامل هنگامی که بر روی سخت افزار نوکیا 9300 نصب شده,بسیار ساده و راحت است اما این کار در سیستم های عامل پالم یا ویندوز موبایل ساده تر است. به طور مشخص,رابط کاربر سیستم عامل سیمبیان زمانی که بر روی تلفن همراه نوکیا 6682 نصب شده است ,برای ورود اطلاعات متنی توسط کاربر(پست الکترونیک و پیامک)دشوار و تا حدودی گمراه کننده است و سهولت استفاده از این سیستم عامل ارتباط تنگاتنگی با سخت افزار ان تلفن همراه دارد. سیستم عامل ویندوز موبایل این سیستم عامل در واقع نگارش نهایی از سیستم عامل های تلفن همراه شرکت مایکروسافت است که در ابتدا با نام Pocket PC 2000 روانه بازار تلفن همراه هوشمند,کامپیوتر های جیبی و دستیار های شخصی دیجیتال شد.معماری این سیستم عامل بر مبنای برنامه های کاربردی(Window32 یا Win32 API)است و علاوه بر ارایه خدمات پایه ای سیستم عامل,برنامه های کمکی دیگری را نیز در بر دارد. در ابتدا تصور میشد این سیستم عامل پاسخ شرکت مایکروسافت به محصول رقیب یعنی پالم بود.در ان زمان نام این سیتم عامل پاکت پی سی بود.اما با گذشت زمان و به طور مشخص ارائه نگارش 6 از این سیستم عامل در اوایل سال میلادی 2007 توسط مایکروسافت,حاکی از توسعه و افزایش چشم گیر قابلیت های این سیستم عامل بود.از میان این بهبود هامی توان به قابلیت های جالب توجه در کاربرد تقویم,دفترچه تماسها و قابلیت جست و جودر نامه های الکترونیکی اشاره کرد.در مقایسه با سیستم عامل های رقیب و به طور مشخص سیستم عامل پالم,ویندوز موبایل فهرست تماس ها یا همان دفترچه تلفن شما را به شکل کارامد تری مدیریت میکند.به خصوص روش های بهتری برای جست و جو در فهرست هایحجیم از تماس ها(1000رکورد و فراتر از ان)در این سیستم عامل تعبیه شده است. از نظر ظاهریدفترچه تماس ها(یا همان دفتر تلفن)فیلد های اطلاعاتیفیلد های اطلاعاتی بیشتری در مقایسه با سیتم عامل پالم را در بر داشته و با شباهت زیادی که با دفترچه تلفن های معمولی دارد,معمولا یافتن اسامی را با دو یا سه کلید میسر میکند.مهمترین ایرادی که برای این سیستم عامل ذکر شده است,دشواری و تعداد قدم های لازم برای انجام کارهای ساده(نظیر خروج از یک برنامه)است.در نگارش 6 از این سیستم عامل,مایکروسافت میان برهای(Shortcut)متعددی را به سیستم عامل اضافه کرده ولی با این وجود جا برای کارهای بیشتر باقی است.در طول سالیان گذشته مایکروسافت تغییرات اندکی را بر روی کاربرد های دفترچه تلفن,تقویم,یادداشت و وظایف (Tasks) از این سیستم عامل اعمال کرده است ولی در نگارش 6 از این سیستم عامل بهبود های هوشمندانه ای به کاربرد دفترچه تلفن و تقویم اضافه شده است.به نظر میرسد تهدیدات امنیتی در شبکه های بی سیم و خطر انتسار و دسترسی ناخواسته به محتویات نامه های الکترونیکی از مهمترین دلایل این تصمیم باشند.نگارش 6 از این سیستم عاملکاربردهای مجموعه اداری مایکروسافت شامل اکسل,وردوپاور پوینت را به طور کامل ارائه میکند.این کاربرد ها نه تنها برای مشاهده فایل های تولید شده توسط محصولات فوق است,بلکه برای ویرایش انها نیز قابل استفاده است.با این وجود محدودیت ها و توانایی های سخت افزار تلفن همراه در این زمینه از اهمیت و جایگاه بالایی برخوردار است.در زمینه پست الکترونیک این سیستم عامل علاوه بر استاندارد های POP وIMAP از فناوری تحویل بلادرنگ نامه های الکترونیکی نیز پشتیباتی میکند.از نظر پشتیبانی از چند رسانه,هیچ یک از سیستم عامل های ذکر شده در این مقاله قابل رقابت با ویندوز موبایل نیستند سیستم عامل پالم این سیستم عامل به دلیل تحولات اخیری که در شرکت سازنده ان رخ داده,در وضعیت گذار به سر میبرد.در سال 2006 شرکت Access که تولید کننده نرم افزار است,شرکت سازنده سیستم عامل پالم,یعنی PalmSource را خرید واین در حالی بود که یکسال قبل تر شرکت پالم سوذس از شرکت پالم منشعب شده بود.این تحولات تجاری سبب شد که نگارش 6 این سیستم عامل که قرار بود در سال 2003 روانه بازار شود,هیچگاه به بازار عرضه نشد و در حال حاضر تمام سیستم هایی که از این سیستم عامل استفاده میکنند,از نگارش 4/5 این سیستم عامل بهره میبرند.با این وجود اخرین نگارش این سیستم عامل بیش از 5 سال است که به روز نشده,اما همچنان از توانایی ها و قابلیت های قابل توجهی برخوردار است که ان را در رده سیستم عامل های امروزی قرار دادهاست.این سیستم عامل بر خلاف دو رقیب دیگر سهم ناچیزی از بازار تلفن های همراه هوشمند را در اختیار دارد و بیشتر محبوبیتش را به سبب دستگاه های دستیار دیجیتال شخصی کسب کرده است. همچنین با استفاده از برنامه اوت لوک و Desktop Palm امکان همزمان سازی فایل ها با کامپیوتر شخصی فراهم میشود. گرد اوری:نکیسا نویسنده:امیر بهادر